Diagnose veneus ulcus: aanvullend technisch onderzoek
In de literatuur worden het doppler- en duplexonderzoek het vaakst aangehaald als technische hulpmiddelen bij het stellen van een differentiaaldiagnose. Directe veneuze drukmeting, indirecte veneuze drukmeting en plethysmografische testen kunnen ook gebruikt worden als diagnostische hulpmiddellen maar worden slechts toegepast als het duplex onderzoek te weinig informatie verschaft (3).
Veneuze doppler
Doppler is een eenvoudige en goedkope geluidstechniek. Ze wordt vaak gebruikt voor het diagnostiseren van primaire veneuze insufficiëntie, om veneuze reflux uit te sluiten of voor het stellen van een differentiaaldiagnose met een arterieel probleem. Indien men twijfelt, of bij de vaststelling van reflux, wordt er altijd bijkomend een duplex uitgevoerd (3).
Het berekenen van de enkel/arm druk index (EAI) wordt aanbevolen bij alle patiënten met een veneus ulcus (3, 4, 7, 8). In de praktijk is dit echter grotendeels overgenomen door het direct toepassen van een veneuze duplex. Bij dit onderzoek wordt de systolische druk gemeten in de onderbeenarteriën en in de bovenarm. Er wordt gebruik gemaakt van een drukmanchet en een doppler ultrasound probe (figuur 14).
Het doppler-toestel zendt een ultrasoon geluid uit, wat de rode bloedcellen terugkaatsen. Het teruggekaatste geluid wordt opgevangen en versterkt (figuur 15). Het vervangt als het ware de stethoscoop bij de bloeddrukmeting (2).
De EAI is de ratio tussen de systolische bloeddruk ter hoogte van de enkel en de systolische bloeddruk ter hoogte van de bovenarm.
Systolische druk in de enkel = enkel/arm druk index
Systolische druk in de arm
|
Waarde EAI |
Interpretatie (8) |
|
>1,3 |
Veneuze problematiek |
|
>1,0 - 1,3 |
Een niet-significant of mild veneus probleem |
|
0,81 - 1,0 |
Een niet-significant of mild arterieel probleem |
|
0,51 - 0,8 |
Arteriële problematiek |
|
>0,5 |
Ernstig arterieel probleem, 'kritische ischemie' |
De betrouwbaarheid van de doppler-diagnostiek is echter sterk afhankelijk van de onderzoeker en kent een lage sensitiviteit en specificiteit bij de diagnostiek van het diepe veneus systeem.
Veneuze duplex
Er wordt aangeraden om een duplexonderzoek van de onderste ledematen uit te voeren bij elke patiënt met een mogelijks veneus ulcus (2, 3, 7). Het duplexonderzoek is een combinatie van een echografie en een doppler onderzoek. Via duplex kan de diameter van het lumen, de reflux en de aanwezigheid en comprimeerbaarheid van de bloedflow worden nagegaan (figuur 16).
Het onderzoek wordt bij voorkeur steeds in staande positie verricht. Verder is het onderzoek weinig belastend, betrekkelijk goedkoop en kan het makkelijk worden herhaald. Het onderzoek kent een hoge sensitiviteit en specificiteit bij de diagnostiek van het oppervlakkig en diep veneuze systeem maar de resultaten zijn sterk afhankelijk van de operator van het onderzoek.
Figuur 14
Figuur 15
Figuur 16