Meerlaagse zwachtelsystemen (figuur 25) zijn ook een belangrijke vorm van compressie, die geregeld worden toegepast en effectiever kunnen zijn dan korte rekverbanden. Het bestaat uit een combinatie van zwachtels die zorgen voor een middelhoge rustdruk en hoge werkdruk. Ze zijn bedoeld om 7 dagen aanhoudende compressie aan het been te geven en dienen dus ’s nachts aan te blijven (11). Meerlagencompressie kan enkel gebruikt worden bij een weinig nattend ulcus.

Werkwijze:

• Breng de voet in 90°
• Breng de comfortzwachtel aan, met de foamzijde op de huid. Zorg hierbij voor net genoeg spanning en volg de vorm van het been
• Breng vervolgens de compressiezwachtel onder volledige spanning aan

Figuur 25

Therapeutische kousen

Specifiek voor veneuze ulcera bestaan er therapeutische kousen (figuur 26). Dit zijn meestal systemen met een ‘onderkous’ en een ‘bovenkous’. De onderkous zorgt ervoor dat het wondverband ter plaatse blijft en de omliggende huid wordt beschermd. De bovenkous gerandeert een graduele compressie van distaal naar proximaal. Het therapeutische nut is vergelijkbaar met dat van compressietherapie met windels (1).

Figuur 26

Compressiekousen worden ingedeeld in drukklassen (tabel 2). Afhankelijk van de veneuze insufficiëntie moet de juiste drukklasse worden gekozen. Een drukklasse 3 of hoger wordt aanbevolen voor de behandeling (en secundaire preventie) van een veneus ulcus (7).

Tabel 2: drukklassen bij therapeutische compressiekousen (10)

Therapeutisch elastische kousen worden het vaakst aangewend als preventieve maatregel. Hierbij volstaat meestal een kous met drukklasse 2. Ook bij de onderhoudsbehandeling van veneus oedeem zijn deze kousen aan te raden.

Veel patiënten verkiezen de therapeutisch elastische kousen boven de windels. Ze zijn meer esthetisch en zijn beschikbaar in verschillende kleuren en als kniekous, dijkous of panty.

Een nadeel bij het gebruik van compressiekousen is de moeilijke applicatie. Minder mobiele patiënten kunnen problemen ondervinden bij het aantrekken van de kousen indien er geen mantelzorg of thuisverpleging kan ondersteunen. De compressiekousen moeten levenslang gedragen worden.

Praktisch

Therapeutisch elastische kousen worden bij voorkeur ‘s morgens aangebracht. Wanneer een patiënt niet in staat is om een therapeutisch elastische kous met bv. drukklasse III aan te trekken, dan kan de behandelende arts opteren om 2 paar kousen met drukklasse I en drukklasse II boven elkaar aan te brengen. De praktijk leert dat dit tot ongeveer hetzelfde effect  leidt (12).

Er kan ook gebruik worden gemaakt van hulpmiddelen die op de markt beschikbaar zijn (talkpoeder, rubberen handschoenen, speciale instaptoestellen, nylon aantreksokjes, ...).

Zalf op de benen voor het aantrekken van de kousen wordt afgeraden. Dit tast namelijk het rubber aan van de kous. Wel kunnen de benen ’s avonds worden ingewreven nadat de kousen  zijn uitgedaan.

Net zoals bij de compressiewindels heeft het regelmatig gebruiken en wassen een negatieve invloed op de kwaliteit van de compressiekousen. Ze verliezen geleidelijk hun elasticiteit zodat compressie minder accuraat wordt toegepast. Daarom worden de kousen bij voorkeur om de 3 tot 6 maand vervangen. De hoge kostprijs van de kousen en het ontbreken van terugbetaling vormen echter een probleem om consequent de kousen geregeld te vervangen.