Voor de algemene principes van lokale wondzorg wordt verwezen naar hoofdstuk 5: ‘Wondbehandeling’. Hier wordt beschreven wat de wetenschappelijke aanbevelingen zijn betreffende de lokale wondbehandeling van een chronische wonde. Belangrijk hierbij is dat de wondbehandeling op zich ondergeschikt is aan de behandeling van de verhoogde veneuze druk.

Bij een veneus ulcus wordt er zelden of nooit majeure zwarte necrose gezien. Daarom is er zelden nood aan complexe debrideringstechnieken.

Omgaan met infectie

Wanneer klinische tekenen van infectie voorkomen (zoals slecht ruikend exsudaat, roodheid van de wondranden, lokale pijn en oedeem) (figuur 17), wordt aangeraden de lokale wondbehandeling te optimaliseren.

Het gebruik van lokale en/of systemische antibacteriële middelen vormen speerpunten in het aanpakken van een infectie. Meer informatie vindt u terug in het hoofdstuk infectie en biofilm (link te voorzien).

Figuur 17

Eczeem

Eczeem komt vaak voor bij veneuze ulcera (figuur 18). Om eczeem te behandelen, worden de uitlokkende factoren gedefinieerd en zo veel mogelijk onder controle gehouden. Bij een veneus ulcus is het eczeem vaak de uiting van een contactallergie voor één van de bestanddelen van de geappliceerde producten.

In de acute fase is het vooral belangrijk om, door middel van vochtige omslagen, het vochtig eczeem op te drogen. Wanneer de exsudatie onder controle is, wordt gesproken van droog eczeem. Bij droog eczeem kan geopteerd worden voor het aanbrengen van een pH-neutrale vochtinbrengende crème. Als het eczeem ernstig is, kan er kortdurend een lage klasse corticosteroïd worden aangebracht. Probeer het gebruik van topische corticoïden zo mogelijk te vermijden. Er zijn namelijk bijwerkingen waardoor de huid na verloop van tijd fragieler wordt en er sneller nieuwe ulcera kunnen ontstaan (9).

Figuur 18

Mogelijke bijkomende specifieke wondbehandelingen bij een veneus ulcus

Onderstaand worden een aantal mogelijke therapieën vermeld waar er echter tot op heden nog onvoldoende evidentie voor bestaat  bij een veneus ulcus (2, 4, 7):

• Elektromagnetische therapie
• Hyperbare zuurstof therapie
• Lasertherapie en infraroodtherapie
• Ultrasound therapie
• Lymfedrainage

Het weefsel in het wondbed en de hoeveelheid exsudaat bepalen in belangrijke mate de keuze van het verband. Behandeling van het onderliggende probleem, door onder andere het toepassen van compressietherapie (zie volgend hoofdstuk), is echter primordiaal op de lokale wondbehandeling. Wanneer klinische tekenen van infectie voorkomen, kan aangeraden worden de lokale wondbehandeling aan te passen. Eczeem is een veelvoorkomend probleem bij veneuze ulcera. Nat eczeem wordt door middel van vochtige omslagen opgedroogd. Bij droog eczeem kan worden geopteerd voor het aanbrengen van een pH-neutrale vochtinbrengende crème. Lokale corticosteroïden worden zo mogelijk vermeden.